Eén druk op de knop en je mag uitzoeken?

De werkloosheid loopt op, er komen weinig vacatures bij en mensen zitten thuis te zoeken naar een baan. Dit kost Nederland veel geld, we betalen per jaar ongeveer 9 miljard (2011) aan WW-uitkeringen. Een buffer om de gedwongen vrije tijd door te komen, terwijl je je vaste lasten moet kunnen blijven dragen is erg belangrijk. Het draagt echter ook een risico met zich mee: je krijgt geld, dus waarom zou je je best doen om een baan te vinden? De sociale maatregel om mensen zonder baan een vangnet te bieden is goed, maar hoe kun je mensen zonder werk stimuleren om zo snel mogelijk een baan te vinden? Er zijn veel regels waar werkzoekenden zich aan moeten houden. Je moet bijvoorbeeld minstens 1 keer per week een sollicitatie de deur uit doen. Maar werken deze regels wel?

Om te beginnen moeten we wetenwaar we het over hebben. Wat houdt een WW-uitkering nou eigenlijk in? Voor een WW-uitkering kom je in aanmerking als je buiten eigen toedoen werkeloos raakt. In 2011 stroomden in het 3e kwartaal ongeveer 100.000 in en 100.000 mensen uit de WW. Het totaal aantal mensen dat WW ontving was toen 250.000, zie de grafiek. Wie zelf zijn baan opzegt of op staande voet wordt ontslagen, ontvangt geen WW-uitkering. Daarnaast worden er eisen gesteld aan de duur van het dienstverband. Om aanspraak te kunnen maken op een WW-uitkering moet men in de 36 weken voorafgaand aan het ontslag minimaal 26 weken hebben gewerkt. Wie niet aan deze eis voldoet, ontvangt niets. Wie wel aan deze voorwaarde voldoet, krijgt in ieder geval drie maanden een uitkering, maar soms ook langer. Dit bepaalt het UWV. De eerste 2 maanden bedraagt die 75 procent van je dagloon (kijk maar eens op je loonstrook), vanaf de derde maand is de uitkering 70 procent van het dagloon.

Wanneer je niet aan de gestelde eisen voor de WW-uitkering voldoet kun een bijstandsuitkering aanvragen als je in Nederland woont, niet genoeg inkomen of vermogen hebt om in je levensonderhoud te voorzien en ook niet in aanmerking komt voor een andere uitkering. Met een bijstandsuitkering kun je de periode overbruggen tot je weer een baan hebt. Jouw gemeente bepaalt hoe zij bijstandgerechtigden helpt met het vinden van een baan. Daarnaast mag je niet te veel eigen vermogen hebben (afhankelijk van jouw situatie) en tevens meestal geen eigen huis, dit valt namelijk ook onder eigen vermogen.

Als je één van bovenstaande uitkeringen van de overheid ontvangt, wordt er wel wat van je verwacht. Het is natuurlijk de bedoeling dat je in principe (alle bijkomende factoren buiten beschouwing gelaten) zo snel mogelijk weer aan het werk gaat. Hoe langer je namelijk thuis zit, hoe kleiner je kansen op de arbeidsmarkt over het algemeen worden. Een werkloze moet zich tijdig, uiterlijk op de tweede dag van de werkloosheid, melden en als werkzoekende laten registreren bij het UWV. Vervolgens krijgt de werkzoekende een werkcoach toegewezen. De werkzoekend dient actief te solliciteren om een nieuwe passende baan te vinden. Wat een passende baan is en hoe vaak een werkzoekende moet solliciteren, hangt af van de individuele omstandigheden. In ieder geval moet de werkzoekende beschikbaar te zijn om te solliciteren. De sollicitaties zijn vormvrij. Indien tijdens de werkloosheid geen afspraken zijn gemaakt, dient de werkzoekende gemiddeld één keer per week te solliciteren. Het uitgangspunt is dat werklozen zich eerst kunnen richten op werk waarvoor ze op grond van opleiding en ervaring gekwalificeerd zijn. Er wordt van een werkloze verwacht dat hij zich ruimer opstelt naarmate hij langer werkloos is. Indien men langer dan 52 weken een WW-uitkering ontvangt, wordt arbeid op alle niveaus als passend aangemerkt.

Standpunt van politieke partijen
Gezien de huidige situatie waarin door de overheid bezuinigd wordt leek het ons een goed idee om kort aan te geven hoe de huidige twee partijen uit onze coalitie over dit onderwerp denken.

VVD
- WW-uitkering eerste drie maanden verhogen en duur verkorten om mensen te prikkelen snel weer aan de slag te gaan.
- Werkgevers hoeven eerste zes maanden van een WW-uitkering niet te betalen.
- Wie fraudeert bij overheidsregelingen en –voorzieningen, wordt tijdelijk uitgesloten van de betreffende voorziening.
- Werkzoekenden die onvoldoende meewerken om aan de slag te gaan, verliezen het recht op een uitkering.
- De arbeidsrechtelijke positie van ambtenaren wordt gelijkgesteld aan die van andere werknemers.

PvdA
- Hoogte en duur WW blijft gelijk.
- Loondoorbetaling door werkgevers gedurende de eerste zes maanden, ook voor flexwerkers.
- Beperking loondoorbetaling bij ziekte van 2 naar 1 jaar.
- Werknemers moeten sneller recht hebben op een WW-uitkering: na 13 weken werk recht op 4 weken WW.
- Werkgevers moeten verplicht werk-naar-werkplan opstellen.
- WW- en WAO-uitkeringen lopen door tot 67 jaar.
- Werk gaat boven alles; geen baan is te min. Wie fatsoenlijk werk weigert, wordt gekort op de uitkering. Dit is ook mogelijk als zij zich niet aan de scholing-, re-integratie- of werkafspraken houden.
- Er moet een goede regeling komen voor mensen die al van jongs af aan hebben gewerkt voor een laag loon, en mensen die op latere leeftijd werkloos worden.
- Geen voorkeursbehandeling voor ambtenaren.

Ben je geïnteresseerd in de standpunten van alle politieke partijen? Zie standpunt politieke partijen. 

Eén druk op de knop
Het sociale stelsel wat wij in Nederland hebben is een van de meest sociale ter wereld. Hier mogen we erg trots op zijn. Jammer genoeg wordt er ook misbruik gemaakt van een dergelijk sociaal systeem. In deze tijd van automatisering is een sollicitatie snel en makkelijk verstuurd. Even een profiel aanmaken bij een organisatie, klikken op solliciteren, eventueel een paar vragen beantwoorden en klaar is Kees. Daarna wordt het nog veel makkelijker. Je profiel staat al klaar, dus kun je nu letterlijk iedere week aan je sollicitatieplicht voldoen met een simpele druk op de knop. Dit kom je binnen het HR vak zeer regelmatig tegen. In enkele gevallen zijn er sollicitanten die meer dan veertig keer solliciteren. Gezien het feit dat een recruitmentsysteem een database is, kun je wel raden dat iemand na tien afwijzingen per definitie kansloos is en wel braaf aan zijn of haar sollicitatieplicht voldoet. Op deze manier wordt er een vicieuze cirkel in stand gehouden: sollicitatie met een druk op de knop versturen en sollicitant met een druk op de knop afwijzen. Daarnaast is het behoorlijk multi-interpretabel wat er van een werkloze met sollicitatieplicht verwacht wordt. Het wordt per individu “bekeken”, maar in de praktijk blijkt dat hier vaak mankracht voor ontbreekt vanuit begeleidende instanties.
Hoe kan deze situatie worden verbeterd? In onze optiek is er te weinig controle op de kwaliteit van een sollicitatie. Op dit moment wordt er teveel gekeken naar de kwantiteit van een persoon die aan de sollicitatieplicht moet voldoen. Beter één sollicitatie versturen waar je kansen hebt, dan tien sollicitaties versturen waar je bij voorbaat kansloos bent. Dit is aspect waar een werkcoach volgens 3IDN bovenop moet zitten, kwaliteit boven kwantiteit.
--
door: Joost